38% van gemeenten zet AI in: grote kansen, lage volwassenheid

Onderzoek onder alle Nederlandse gemeenten toont aan dat zij voorzichtige stappen zetten in het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI). Al 38% maakt gebruik van AI en hoewel dit percentage laat zien dat het langzaam terrein wint, bevinden de meeste gemeenten zich nog in de beginfase van de adoptie. Dat blijkt uit onderzoek onder 784 gemeentelijke functionarissen door GemeentenNL. Het onderzoek benadrukt de kansen die AI biedt, maar ook de uitdagingen op het gebied van kennis, ethiek en strategie.

Hulpmiddel voor beleid en processen

Gemeenten gebruiken AI voornamelijk voor beleid en besluitvorming (31%), interne bedrijfsvoering (24%) en datamanagement (21%). Grote gemeenten lopen hierin voorop: 48% van de gemeenten met meer dan 100.000 inwoners zet AI in, tegenover 33% van de kleinere gemeenten. Veel toepassingen blijven echter beperkt tot eenvoudige taken, zoals tekstverwerking en administratieve ondersteuning.

Noodzaak van strategie

Ondanks de voordelen, zoals efficiëntere processen en betere datagedreven besluitvorming, blijkt uit het onderzoek dat 57% van de gemeenten de urgentie voelt om een AI-strategie te ontwikkelen. Deze noodzaak wordt vooral door het management (68%) benadrukt. Toch ervaren veel gemeenten belemmeringen, waaronder een gebrek aan kennis en middelen, interne weerstand en onduidelijke regelgeving.

Ethiek en kennis

De groeiende adoptie van AI brengt ethische vraagstukken met zich mee. Gemeenten geven aan dat transparantie en privacy cruciaal zijn voor het vertrouwen van inwoners. Het onderzoek wijst erop dat 82% van de medewerkers meer kennis nodig heeft over AI-ethiek en regelgeving om deze technologie verantwoord in te zetten.

Toekomstperspectief

Het onderzoek benadrukt dat AI enorme kansen biedt om de gemeentelijke dienstverlening te verbeteren en de werkdruk te verlagen. Om deze kansen te benutten, moeten gemeenten inzetten op gerichte investeringen in kennisontwikkeling, samenwerking en de implementatie van een integrale AI-strategie.

Boek

Het onderzoek vormt de basis voor de nieuwe publicatie AI-Boek Nederlandse Gemeenten dat deze week verschijnt bij GemeentenNL. Het e-book biedt een combinatie van onderzoeksresultaten,  praktijkervaringen en praktische aanbevelingen om gemeenten te ondersteunen bij hun AI-adoptie.