Samenwerken aan de Utrechtse warmtetransitie

De energietransitie is in volle gang: in 2050 gebruiken we alleen nog duurzame energie. Voor woningen betekent dit dat de traditionele gasketel plaatsmaakt voor duurzame alternatieven, waarbij een warmtenet ook een mogelijke optie is.

Warmtenetten maken gebruik van lokale duurzame bronnen en helpen daarbij om de druk op het elektriciteitsnet in de provincie te verlichten. Gemeenten spelen hierin een sleutelrol, maar missen soms de kennis, ervaring of middelen om dit zelf op te pakken. Een Utrechts WarmteOndersteuningsbedrijf (UWO) kan gemeenten en lokale publieke warmtebedrijven helpen met kennis en geld. Hiervoor gaan drie partijen onderzoeken hoe een UWO de warmtetransitie in de provincie Utrecht kan versnellen. Dit zijn provincie Utrecht, NetVerder (onderdeel van Stedin Groep) en Energie Beheer Nederland (100% eigendom van de Staat). Voor het einde van het jaar moet duidelijk zijn of en in welke vorm het Utrechts WarmteOndersteuningsbedrijf haalbaar is.

Warmtenetten zijn belangrijk voor de overstap naar duurzame energie. Ze dragen bij aan het halen van de klimaatdoelen. Op deze manier kan de provincie ook bijdragen aan het doel om zoveel mogelijk lokaal beschikbare duurzame bronnen te gebruiken. Collectieve warmtenetten zorgen daarnaast ook voor minder druk op het elektriciteitsnet dan individuele warmtepompen. 

Hoe werkt een warmtenet?

Als een huis is aangesloten op een warmtenet, is een aardgasgestookte cv-ketel niet meer nodig. De warmte komt namelijk via ondergrondse leidingen met warm water het huis binnen. Dit water verwarmt het huis en het tapwater. Op verschillende plekken in de provincie zijn warmtenetten al tientallen jaren in gebruik. Vanaf 1 januari 2026 moeten nieuwe warmtenetten volgens de nog aan te nemen Wet collectieve warmte in meerderheid in publieke handen zijn. In de provincie Utrecht onderzoekt een aantal gemeenten momenteel de oprichting van een eigen warmtebedrijf. 

Samenwerking en onderzoek

NetVerder, Energie Beheer Nederland (EBN) en de provincie Utrecht gaan de komende maanden, met input van de gemeenten, onderzoeken hoe een warmteondersteuningsbedrijf kan worden opgezet. Huib van Essen, gedeputeerde Energietransitie van de provincie Utrecht: “Wij willen dat iedereen in Utrecht toegang heeft tot betaalbare en duurzame warmte. Warmtenetten spelen daarin een sleutelrol. Om gemeenten hierbij langdurig te ondersteunen, onderzoeken we de oprichting van een gezamenlijk publiek warmteondersteuningsbedrijf. Zo zetten we een grote stap in onze ambitie voor energiebesparing en minder CO₂-uitstoot in de gebouwde omgeving.”

Kansen voor warmte van eigen bodem

Herman Exalto, directeur Warmtenetten bij EBN, is een voorstander van verdere uitrol van warmtenetten in de provincie. “Door internationale spanningen en de recente gascrisis moeten we met elkaar nadenken over hoe we minder afhankelijk kunnen worden van het buitenland voor onze warmte. Als het UWO ertoe gaat leiden dat gemeenten in de provincie nieuwe warmtenetten met warmtebronnen van eigen bodem aanleggen, resulteert dit in een betrouwbare warmtevoorziening waar we als samenleving meer grip en controle op hebben.”

Voordelen voor het elektriciteitsnet

NetVerder wijst op een ander voordeel van warmtenetten: "Uit diverse onderzoeken blijkt dat voor ongeveer een derde van de woningen warmtenetten maatschappelijk voordeel oplevert," zegt Koen Verbogt, directeur bij NetVerder. "Door op een slimme manier met duurzame warmtebronnen om te gaan, kunnen we de impact op het elektriciteitsnet beperken én zorgen voor lagere kosten van ons energiesysteem. Het energiesysteem van de toekomst kan niet zonder warmtenetten."

Bron: provindie Utrecht