Fietsmaand op de Heuvelrug: themaroutes, erfgoed en het groeiende belang van recreatief fietsen

In mei zet RBT Heuvelrug & Vallei fietsen in de schijnwerpers met een campagne die het DNA van de regio verbindt aan actuele thema’s als gezondheid, duurzaamheid, mobiliteit en erfgoed. Met vernieuwde themaroutes, winacties, arrangementen en extra aandacht voor beleefbaar erfgoed en kindvriendelijke fietstochten sluit de campagne aan op maatschappelijke opgaven én recreatieve behoeften. De regio Heuvelrug & Vallei – rijk aan natuur, historie en boerenland – leent zich bij uitstek voor duurzame beleving van het landschap. 

Nieuw dit jaar is de nadruk op thematische routes: langs militaire geschiedenis, cultureel erfgoed, natuur én streekproducten. De routes zijn beschikbaar via fietsen.opdeheuvelrug.nl en zijn gekoppeld aan het vernieuwde fietsknooppuntensysteem dat eerder dit jaar werd gerealiseerd door Routebureau Utrecht. Toeristische Overstappunten (TOP’s) bieden op diverse plekken een startpunt met parkeergelegenheid, horeca en oplaadpunten. Op de Heuvelrug fietsen mensen langs kastelen, landgoederen en door het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en in de Gelderse Vallei voert het netwerk langs boomgaarden, boerderijverkoop en landwinkels – passend bij de groeiende vraag naar lokale, groene beleving. 

Erfgoed en educatie: 80 jaar vrijheid en de Grebbelinie 

De Grebbelinie staat dit jaar extra in de schijnwerpers. In het kader van 80 jaar vrijheid worden de routes die militair erfgoed beleefbaar maken, inclusief educatieve tussenstops voor jong en oud, extra onder de aandacht gebracht. Fietsroutes rondom de linie verbinden historische plekken en educatieve stops, met als doel de geschiedenis op een toegankelijke manier door te geven aan een breed publiek. Ook de kastelen en buitenplaatsen die de streek al eeuwen kenmerken zijn opgenomen in verschillende routes. 

Ook voor sportieve fietsers en gezinnen 

De regio heeft het grootste aaneengesloten MTB-netwerk van Nederland en is ook populair bij wielrenners, met de Amerongse Berg (69 meter) als hoogtepunt. Steeds meer fietsers (38%) kiezen voor de e-bike, waardoor er langere, toegankelijke routes zijn voor zowel recreanten als sportieve fietsers. Voor gezinnen zijn er kortere, speelse routes met leuke stops. 

Gezond en duurzaam: de fiets als toekomstbestendig vervoermiddel 

De fiets is meer dan recreatie; het is ook een duurzaam, stil en gezond alternatief voor de auto. De recreatieve waarde is groot: jaarlijks worden er 19,3 miljoen fietstochten gemaakt in de provincie Utrecht. Buitenlandse verblijfsgasten brengen zo’n 73.000 fietsvakanties door in de regio (Routebureau Utrecht / NBTC). 42% van de fietsers gebruikt een gewone fiets, 38% een e-bike. Recreatief fietsen draagt ook bij aan de economie: fietsers geven gemiddeld €6,96 per tocht van een uur of langer uit, goed voor 1,8 miljard euro op jaarbasis in Nederland (Ipsos I&O, NVTO 2022/2023). Voor de provincie Utrecht wordt dit geschat op zo’n 54 miljoen euro per jaar. 

Meer druk, minder ruimte: de noodzaak van spreiding en zonering 

Volgens het Fietsplatform en de ANWB neemt de druk op natuur- en recreatiegebieden toe. De behoefte aan ontspanning, gezondheid en natuurervaring is gegroeid, maar leidt ook tot overbelasting. Fietsroutes – als geleiders van recreatiestromen – bieden kansen om recreatie te spreiden en tegelijkertijd natuur te beschermen. Themafietsen, zoals in deze campagne, draagt bij aan bewuste beleving en het ontlasten van kwetsbare gebieden. De regio Heuvelrug & Vallei speelt hierop in met zonering, educatie en het uitlichten van minder bekende plekken.