Een toekomst met minder afval: provincie Utrecht versnelt op circulariteit

De manier waarop we met grondstoffen omgaan is voor de toekomst niet houdbaar. Daarom geeft de provincie Utrecht circulariteit een impuls met een ambitieus plan voor de komende tien jaar. In de Middellangetermijnstrategie Circulaire samenleving 2025-2035 werkt de provincie aan het verminderen van afval en het stimuleren van herbruikbare grondstoffen. Gedeputeerde Circulaire samenleving Has Bakker: “We moeten nu al anders gaan denken en doen om de uitputting van grondstoffen te voorkomen.”

Op 1 april dit jaar viel de Nederlandse ‘Overshoot Day’, de dag waarop alle grondstoffen zijn verbruikt wanneer iedereen onze levensstandaard zou hebben. Het feit dat die dat zo vroeg in het jaar valt, laat zien dat onze omgang met de planeet niet houdbaar is. Gedeputeerde Bakker: “Neem een tosti-ijzer. Als die stuk gaat, is reparatie duurder dan een nieuwe aanschaffen. Helaas geldt dat niet alleen voor tosti-ijzers. Weggooien en nieuw kopen is de norm, waardoor grondstoffen schaarser worden en vervuiling toeneemt. We moeten ons gaan richten op het sluiten van kringlopen, reparatie en hergebruik. Zo zorgen we voor een sterke en toekomstbestendige regio.

Het uitgangspunt is om in 2050 de circulaire samenleving te voltooien. De provincie Utrecht beweegt daar stap voor stap naartoe. In 2021 is de Beleidsvisie Circulaire Samenleving opgesteld met het doel: minder milieudruk. Met de nieuwe Middellangetermijnstrategie 2025 - 2035 en de uitvoeringsagenda die daarbij hoort zet de provincie Utrecht de volgende stap. Hiermee werkt de provincie binnen haar bevoegdheden verder aan het verlichten van de milieudruk, meer leveringszekerheid en een sterke, toekomstbestendige regionale economie. In de Middellangetermijnstrategie ligt voor de komende tien jaar de focus op vijf thema’s: Vergunningverlening, Bedrijven & ketens, Ruimte, Circulair (ver)bouwen en opdrachtgeverschap van de provincie zelf. Has Bakker: “Als provincie Utrecht willen we ruimte geven aan goede circulaire initiatieven en anderen motiveren om mee te gaan in deze transitie. We stimuleren het gebruik van biobased materialen in de bouw, we nemen circulaire vergunningsvoorschriften op, we werken samen met gemeenten op het gebied van inkoop en we kunnen bedrijven helpen bij de omslag naar een circulaire bedrijfsvoering.”   

Bij vergunningsaanvragen van bedrijven wordt een grondstoffenplan gevraagd om het gebruik van fossiele en nieuwe grondstoffen te verminderen. Een ketenregisseur gaat aan de slag met het sluiten van kringlopen tussen bedrijven door bijvoorbeeld elkaars reststromen te benutten. Samen met gemeenten stimuleert de provincie het gebruik van tweedehands en biobased bouwmaterialen voor aannemers en bij particuliere verbouwingen. Dit is ook aantrekkelijk voor agrariërs, aangezien gewassen voor de bouw een inkomstenbron zijn. De circulaire samenleving vraag ook om meer ruimte voor recycling, reparatie en opslag. Maar de beschikbare ruimte in Utrecht is schaars. Circulariteit moet daarom in ruimtelijk beleid worden opgenomen, dat zal in de wijziging van de provinciale Omgevingsvisie  in 2026 gebeuren. 

Samenwerken om de transitie in gang te zetten en succesvol te maken is een speerpunt in de strategie. De provincie Utrecht zet daarom in op goede samenwerkingen met gemeenten en waterschappen. Kennis en ervaringen van inwoners(initiatieven), instellingen en bedrijven zijn waardevol en helpen bij het vormgeven van de circulaire samenleving. Ook bij de totstandkoming van de Middellangetermijnstrategie is in participatierondes geluisterd naar wensen vanuit deze partijen. De ontwikkelingen staan niet stil en de provincie Utrecht werkt graag mee aan initiatieven uit de regio die hergebruik stimuleren. Gedeputeerde Circulaire samenleving Has Bakker: “Rond 2050 zal veel van wat we nu nog als vanzelfsprekend zien gaan veranderen. We moeten binnen de grenzen die de aarde heeft gaan leven. Daarom gaan we de komende jaren aan de slag om onze economie en omgeving schoner en toekomstgericht te maken.” De Middellangetermijnstrategie Circulaire samenleving en de uitvoeringsagenda worden naar verwachting op 18 december besproken in de vergadering van Provinciale Staten.

Bron: provincie Utrecht