De Voorjaarsnota van het Kabinet leidt tot ruim 650 miljoen minder investeringsruimte voor corporaties in de regio Amersfoort, minder woningzoekenden een (t)huis en voor huurders risico op hoge(re) energierekening. Compensatieregeling in Voorjaarsnota: druppel op een gloeiende plaat.
Tot verbijstering van de woningbouwcorporaties in de regio Amersfoort (verenigd in SWEV) heeft het Kabinet – tegen in december 2024 gemaakte afspraken in – besloten tot huurbevriezing in 2025 en 2026 voor sociale huurwoningen. Dit betekent dat ruwweg 2.500 woningzoekenden die de corporaties graag van een woning zouden voorzien, nog langer moeten wachten èn de staat van onderhoud van woningen van zittende huurders in het geding komt. Dit terwijl de woningnood onverminderd hoog is en toename van 14% inwoners in de regio Amersfoort is voorzien. Afspraken die Minister in december 2024 met corporaties maakte, zijn daarmee onuitvoerbaar.
Duovoorzitters Minko de Weerd en François Claessens van de Samenwerkende Woningcorporaties Eemland en Gelderse Vallei: “Dit is ontzettend triest nieuws voor zowel huurders als woningzoekenden, ook al probeert het Kabinet probeert het te verpakken als goed nieuws”. Over de impact kunnen zij glashelder zijn. “Het betekent dat de corporaties in de regio Amersfoort fors minder investeringsruimte hebben waardoor corporaties op basis van eerste berekeningen van Ortec 2.500 minder woningen van de eerder toegezegde 7.500 woningen kunnen bouwen en woningzoekenden nog langer op een woning moeten wachten. Ook is het een reëel risico dat de corporaties 22.000 woningen niet kunnen verduurzamen waardoor een onverminderd hoge energierekening voor huurders dreigt en onderhoud aan woningen in het geding kan komen”.
Nog geen vier maanden geleden, in december 2024, zette Minister Mona Keijzer, in aanwezigheid van de premier, haar handtekening onder de Nationale Prestatieafspraken om samen de schouders te zetten onder de realisatie van 100.000 nieuwe woningen in Nederland. Uitgangspunt hierbij was een gematigde huurstijging van 4,5% voor sociale huurwoningen. Dit maakte de realisatie van 7.500 corporatiewoningen in de regio Amersfoort mogelijk om woningzoekenden een passend en betaalbaar (t)huis te bieden en woningen te verduurzamen. De coalitiepartners en in navolging hiervan het Kabinet zijn in de Voorjaarsnota letterlijk over één nacht ijs gegaan om hier een streep door te zetten. In de Voorjaarsnota heeft het Kabinet heeft een beschamende compensatieregeling voorzien als douceurtje. Deze compensatie dekt minder dan 3% van het verlies aan investeringscapaciteit. Daarnaast eigent het Kabinet zich de 500 miljoen die dit oplevert aan verminderde huurtoeslag toe, om het aan enkele inwoners als boodschappenbonus uit te delen. “Onverteerbaar en onverantwoord”, aldus duovoorzitters Minko de Weerd en François Claessens. De corporaties in de regio Amersfoort betwijfelen in hoeverre het Rijk nog een betrouwbare partner in het oplossen van de woningnood wil zijn. De SWEV-corporaties verwijzen hierbij naar de eerder gemaakte afspraak dat corporaties niet meer gehouden kunnen worden aan de afspraken, als het kabinet beleid maakt waardoor de afspraken financieel niet meer haalbaar zijn. Dit is het geval. De corporaties kunnen bij bevriezing van de huren niet meer voldoen aan de afspraken over de nieuwbouw en verduurzaming van woningen en beraden zich op vervolgstappen.
Daarbij schept de Voorjaarsnota onduidelijkheid en onzekerheid over de hoogte van de huur. Bij veel huurders is de brief van corporaties over de huurverhoging van 4,5% al op de mat gevallen. Corporaties moeten dit namelijk voor 1 mei a.s. aankondigen. De corporaties betreuren deze onzorgvuldigheid naar de zittende huurders.
De SWEV-corporaties doen een dringend appèl op de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de Tweede Kamer om zich een betrouwbare partner te tonen, zich rekenschap te geven van zorgvuldige communicatie naar huurders en woningzoekenden letterlijk en figuurlijk niet in de kou te laten staan en de bouw van 7.500 nieuwbouwwoningen mogelijk te maken in de regio Amersfoort. De corporaties roepen provincies, gemeenten, ontwikkelaars en huurdersorganisaties op om hen hierbij te steunen en te pleiten voor het borgen van voldoende investeringscapaciteit van corporaties en daarmee voor kwalitatief goede en betaalbare woningen voor woningzoekenden en huurders.
De SWEV is in 2007 opgericht en bestaat uit zes woningcorporaties die actief zijn in de regio Amersfoort. Die woningcorporaties zijn: de Alliantie, G&O, Omnia Wonen, Omthuis, Portaal en Woningstichting Nijkerk (WSN). Door samen te werken, spelen de corporaties in op het groeiende tekort aan sociale en middenhuurwoningen. Het doel van de corporaties is het bieden van een passend en betaalbaar thuis voor huurders en woningzoekenden met een bescheiden inkomen, in een prettige en duurzame leefomgeving. De samenwerking richt zich op regionale inzet om lokaal meer te betekenen voor woningzoekenden en huurders in de gemeenten waar de corporaties actief zijn.