In de provincie Utrecht willen veel partijen meewerken aan een betere luchtkwaliteit. Nadat begin dit jaar een gezamenlijke ambitie is geformuleerd en vastgelegd in de samenwerkingsagenda Gezonde Lucht, hebben alle partijen nu een uitvoeringsagenda opgesteld.
De Uitvoeringsagenda bevat concrete maatregelen om de luchtkwaliteit verder te verbeteren en toe te werken naar de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Daarmee kan nu van start worden gegaan.
Samen een agenda opstellen
In de aanloop naar de uitvoeringsagenda is bewust gekozen voor een brede aanpak waarbij samenwerking is gezocht met regionale partijen. Iedereen is nodig om de lucht schoner te maken. Het traject is gericht op het creëren van een brede coalitie voor het verbeteren van de luchtkwaliteit. De provincie heeft het initiatief genomen door in een vroeg stadium Utrechtse gemeenten, stakeholders, inwoners, belanghebbenden en deskundigen te betrekken bij het maken van nieuw beleid, in de vorm van cocreatie. Met een groep van ruim 30 personen van 15 organisaties hebben we de verschillende stappen van cocreatie doorlopen. De uitkomsten hiervan zijn vertaald in de Samenwerkingsagenda Gezonde Lucht die op 5 februari 2018 door Provinciale Staten is vastgesteld.
Werkgroepen aan zet
De oplossingsrichtingen uit de Samenwerkingsagenda Gezonde Lucht zijn verder uitgewerkt met de cocreatie partners tot deze Uitvoeringsagenda. De deelnemende organisaties, waaronder de provincie Utrecht, hebben zich verdeeld over werkgroepen. Elke werkgroep heeft een oplossingsrichting uitgewerkt. De mate van uitwerking door de verschillende werkgroepen verschilt. Dat hoort bij deze aanpak.
De Uitvoeringsagenda Gezonde Lucht (pdf, 2 MB) is dus niet een programma van de provincie Utrecht alleen, maar een gezamenlijke agenda met de diverse partners. De inzet per partner kan verschillen per thema. Dit geldt ook voor de provincie Utrecht; bij de ene maatregel is de provincie trekker en bij de andere samenwerkingspartner. Ook zijn er maatregelen die geheel door samenwerkingspartners wordt uitgevoerd en waar de provincie niet bij betrokken is.
Platform voor het bereiken van doelen
Het streven is het eigenaarschap van de acties te (laten) bekrachtigen door een commitment van de deelnemende organisaties aan de Uitvoeringsagenda, in de vorm van het ondertekenen van een Alliantie Gezonde Lucht. De Alliantie wordt daarbij gebruikt als platform om samen te werken bij het realiseren van de gezamenlijk geformuleerde doelen. Tijdens het cocreatietraject zijn alle partijen al bij elkaar gebracht en is al pratend en uitwisselend een gedeelde basis gecreëerd, de belangrijkste fase in de vorming van de alliantie.
Hoe verder
De afgelopen jaren is op nationaal en regionaal niveau hard gewerkt om aan de Europese normen voor luchtkwaliteit te voldoen. Ook onder de Europese norm is er sprake van gezondheidsrisico’s. De streefwaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) liggen lager dan de Europese normen. Op regionaal niveau is er beperkte invloed op de verbetering van de luchtkwaliteit. Een groot deel van de vervuiling komt uit omringende regio’s en landen. Dat is geen reden om niets te doen. De regionale bijdrage is ongeveer 20%. Met de Uitvoeringsagenda Gezonde Lucht regio Utrecht wordt de regionale bijdrage verminderd. Het streven is om uiterlijk in 2030 in de hele provincie Utrecht te voldoen aan de streefwaarden van de WHO.
De uitvoeringsagenda bevat maatregelen binnen de volgende thema’s:
- Het streven naar WHO advieswaarden meenemen in de beleidskaders van de provincie Utrecht
- Maatregelen op het gebied van landbouw, mobiliteit en binnenvaart
- Beperking van overlast door houtrook
- Aandacht voor luchtkwaliteit bij gevoelige bestemmingen (scholen, zorginstellingen etc)
- De rol van slimme meters/citizen science bij het vergroten van de kennis over en bewustzijn van de luchtkwaliteit
- Lobby in Den Haag en Brussel voor landelijk en Europees bronbeleid
Bron: provincie Utrecht
