De weidevogels staan onder druk. Vogels als grutto, kievit en kemphaan zijn steeds zeldzamer. De intensivering van de landbouw is de belangrijkste oorzaak, maar ook verstedelijking en aanleg van infrastructuur spelen een belangrijke rol.
De bloemrijke weides verdwijnen. Al jarenlang adviseert Vogelbescherming boeren en terreinbeheerders hoe ze de weidevogels kunnen helpen. Op sommige plekken met succes, zoals in Eemland. Maar het aantal weidevogels daalt nog steeds. Dus elke meter telt om ze te redden…
“Als het hier niet lukt, lukt het nergens”, zegt beheerder Jan Roodhart van Natuurmonumenten over de polder Eemland. Uitgerekend in de eerste echte lenteweek van dit jaar waarin de temperaturen steeds verder oplopen en de natuur lijkt te ontploffen, wemelt het hier van de grutto’s, tureluurs en kieviten. Het concert van vogelgeluiden werkt aanstekelijk. Vanuit alle windstreken komen mensen hier kijken en genieten van dit prachtige landschap en de vogels.
Arkemheen-Eemland (in totaal 8000 hectare) is één van de topgebieden voor weidevogels in Nederland waar Vogelbescherming, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, boeren en vrijwilligers zich met succes inzetten voor de weidevogels. In dit gebied liggen twee weidevogelkernen die worden beheerd door Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Daartussenin liggen weilanden van boeren die aan agrarisch natuurbeheer doen. Roodhart: “Wij hebben maar 350 hectare vogelgrasland, dat is een postzegel. Hoe groter en robuuster een gebied, hoe beter voor de overlevingskansen voor weidevogels. De twee weidevogelkernen moeten aan elkaar verbonden worden, waardoor het ultieme leefgebied voor deze vogels ontstaat. De goed beheerde weilanden van de boeren spelen hierbij een cruciale rol.”
Boeren kunnen het niet alleen
Deze boeren kunnen dat niet alleen. Vanuit de campagne Red de Rijke Weide ondersteunt Vogelbescherming de boeren die landbouwpercelen zo inrichten dat het weer aantrekkelijk is voor de weidevogels om daar te gaan broeden. Dat betekent dat boeren regulier grasland omzetten in bloem- en kruidenrijk grasland. Daar komen immers insecten op af, onmisbaar voedsel voor deze weidevogels.
Dat vraagt een andere manier van werken van de boeren. Bloemrijk grasland levert minder op dan het sneller groeiende Engels raaigras: minder eiwitrijk voedsel voor de koeien. Daarnaast moet het weiland zo ingericht worden dat het bloemrijk wordt; die kosten voor inrichting en beheer kan de boer niet terugverdienen met de melkprijs. Daarom is Vogelbescherming gestart met de campagne ‘Elke meter telt’ en draagt zo bij aan de inrichtingskosten. Iedereen kan boeren helpen meer bloemrijke weides te maken. En daar profiteren niet alleen de weidevogels van, wij krijgen een mooier, gezonder en natuurlijker landschap!
90 koeien én veel weidevogels
Gelukkig zijn er boeren die continu zoeken naar nieuwe wegen om de zorg voor natuur te combineren met duurzame landbouw, een landbouw die rekening houdt met de natuur.
Het echtpaar Marieke en Piet van ’t Klooster uit de Arkemheense polder is daar een goed voorbeeld van. Zij hebben een melkveehouderij met 90 koeien én doen daarnaast veel voor weidevogels, zoals het creëren van glooiende slootkanten en door bijvoorbeeld niet alles in één keer te maaien. Al 30 jaar doet dit bedrijf aan weidevogelbeheer, met goede resultaten. Marieke geeft daarnaast excursies en ontvangt regelmatig schoolklassen om meer bekendheid te geven aan weidevogelbeheer. “Willen we een gezond ecosysteem houden, dan heb je kruidenrijke weides nodig. Daar komen insecten op af, waar weer vogels op afkomen. Zonder vogels wordt het landschap erg saai,” aldus Marieke.
De overheid zet zich tot nu toe onvoldoende in om de weidevogels te redden. De vraag is hoe je in Eemland zo’n top-weidevogelgebied kunt behouden. Boeren doen al heel veel en zetten zich met veel passie in voor de weidevogels, maar om grasland duurzaam om te zetten in bloemrijke weides is er meer geld nodig. Geld om delen van landbouwpercelen om te vormen tot bloemrijke weides, zodat het samen met de gebieden van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer één groot weidevogelgebied blijft.
Vogelbescherming roept daarom iedereen op om de weidevogels in dit gebied te steunen. Voor 5 euro kun je helpen 10 vierkante meter grasland om te zetten in bloemrijke weide. Zodat we kunnen blijven genieten van de weidevogels in dit prachtige gebied. Dus kom op: elke meter telt!
Wat wil Vogelbescherming in Eemland bereiken?
Vogelbescherming wil de weilanden tussen de twee natuurgebieden samen met de boeren omvormen naar bloem- en kruidenrijk grasland. Deze weilanden verbinden de weidevogel-natuurgebieden van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer met elkaar. Zo vormt het één groot weidevogelkerngebied, wat weidevogels een betere kans op overleven geeft. Vogelbescherming doet dat samen met de betrokken boeren in Eemland, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.Wat doen we met jouw bijdrage?
Vogelbescherming helpt de boeren met de inrichting van Rijke Weides. Dat doet ze vooral door het financieren van inrichtingsmaatregelen; zoals aanschaf van waterpompen op zonne-energie en stuwen in de sloten (verhogen waterpeil) of eenmalige kosten voor het inrichten van plasdraspercelen of financiering van het juiste zaadmengsel, om meer kruidenrijkdom te realiseren.Wat kun jij doen?
Met elke 5 euro die je bijdraagt steunt Vogelbescherming boeren om 10 vierkante meter kruidenrijk grasland in te richten. Ga naar www.redderijkeweide.nl/elkemetertelt en help mee!
