De initiatiefnemers van het referendum over parkeren hebben voldoende geldige handtekeningen opgehaald voor hun definitieve referendumaanvraag. De gemeenteraad neemt op 12 september een besluit over het doorgaan van het referendum en hoe het referendum er verder uit zal zien.
Na controle door de gemeente bleken de initiatiefnemers 6823 geldige handtekeningen te hebben opgehaald. Hiermee is aan het enige toetsingscriterium voor het definitieve verzoek in de referendumverordening voldaan. Wanneer de raad formeel instemt met het houden van een referendum, zal het referendum, volgens de verordening, tegelijkertijd plaatsvinden met de verkiezing van de Tweede Kamer, op woensdag 22 november 2023. Zowel voor deze landelijke verkiezing als voor het gemeentelijke referendum zijn de voorbereidingen nu opgestart. In een extra raadsvergadering op 28 september besluit de raad dan over de vraag die de kiesgerechtigden bij het referendum krijgen voorgelegd en waarover zij dus een stem mogen uitbrengen.
Referendumaanvraag
Het college van burgemeester en wethouders heeft een voorstel ingediend bij de gemeenteraad over het nieuwe parkeerbeleid, ‘deelomgevingsprogramma parkeren deel 1’. Een inwoner uit Amersfoort heeft vervolgens een referendumverzoek ingediend, daarmee wordt aan de gemeenteraad gevraagd om een referendum te gaan houden – een miniverkiezing – over het voorgestelde parkeerbeleid. Op 4 juli 2023 is het inleidend verzoek als geldig erkend en gesteund door de gemeenteraad. De behandeling van het raadsvoorstel Besluitvorming Deelomgevingsprogramma parkeren (deel 1) door de raad is daarmee uitgesteld. Het Deelomgevingsprogramma kun je lezen door op de volgende link te klikken: https://bit.ly/3PPwcGR(link is extern).
Daarna is de definitieve referendumaanvraag gestart, waarvoor de initiatiefnemer 6 weken de tijd had om 4873 nieuwe geldige handtekeningen te verzamelen.
Proces referendum
Aan de aanvraag, het houden van een referendum en de uitslag zijn regels en mogelijkheden verbonden. Deze staan in de referendumverordening uit 2005: https://bit.ly/44FN1bF(link is extern).
- Stap 1: Inleidend referendumverzoek
Eerst moet er een inleidend verzoek worden gedaan. Voor het inleidend verzoek moest 0,5% van de kiesgerechtigden het referendumverzoek ondersteunen (615 kiesgerechtigden, peildatum maart 2022). De raad toetste het verzoek aan de hand van de verordening (er werden onder andere 1.274 handtekeningen goedgekeurd) en nam er een positief besluit over. - Stap 2: Definitief referendumverzoek
Er moet binnen zes weken een definitief verzoek worden ingediend. (Dat was uiterlijk 16 augustus. ) Daarvoor zijn minimaal 6.147 geldige handtekeningen – 5% van de kiesgerechtigden – nodig. Ook over het definitief verzoek moet de raad een besluit nemen. Dat doet de raad in de eerstvolgende raadsvergadering (op 12 september). De raad toetst dan alleen het aantal nodige, geldige handtekeningen. Voldoet het definitief verzoek aan de eisen dan zal de raad een besluit nemen om een referendum te gaan houden. Een besluit over het Deelomgevingsprogramma Parkeren (deel 1) wordt daarmee ook uitgesteld tot na het referendum. - Stap 3: Voorbereiding en houden van referendum
Wanneer de raad op 12 september besluit om een referendum te gaan houden dan moet dat uiterlijk drie maanden daarna zijn, dus uiterlijk 13 december. (Omdat in die periode Tweede Kamerverkiezingen worden gehouden, dan zal het referendum tegelijkertijd worden georganiseerd.) Het college is verantwoordelijk voor de organisatie ervan: de gemeente moet bijvoorbeeld zorgen dat er stembureaus zijn, dat er stembiljetten komen en dat inwoners geïnformeerd worden. Maar de gemeenteraad bepaalt de kaders voor het referendum, bijvoorbeeld wanneer het referendum is en hoeveel dat mag kosten. De raad bepaalt ook de vraagstelling van het referendum. - Stap 4: Referendumuitslag
Na het referendum moet worden bepaald of het referendum ook geldig is. In de referendumverordening staat dat een referendum pas geldig is als minimaal 25% van de kiesgerechtigden tegen het voorgenomen besluit heeft gestemd.
De uitslag van een (geldig) referendum gaat als belangrijk advies naar de gemeenteraad. De uitslag is niet bindend, dus de gemeenteraad is niet verplicht de uitslag te volgen. Een referendum kan ervoor zorgen dat het raadsbesluit waarover het referendum ging, niet doorgaat. Maar het kan dus ook zijn dat het besluit gewoon wordt uitgevoerd omdat de gemeenteraad (in meerderheid) voor stemt.
Bron: gemeente Amersfoort
